EMRE SAYGIN

Dr. Emre SAYGIN

Öğretim Üyesi

Teftiş Kurulu Yöneticisi

Kamu İç Denetçisi (CGAP)

1984 yılında İstanbul/Üsküdar’da doğdu.

İlk ve orta eğitimini sırasıyla Beylerbeyi İlkokulu, Esatpaşa İ.H.L. ve Beylerbeyi Lisesi'nde tamamladı. Daha sonra İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi bölümünde lisans (2006), aynı üniversitenin Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Teorisi Anabilim Dalı’nda, “Bir Kamu Malı Olarak Küresel Finansal İstikrarın Sağlanmasında IMF’nin Rolü ve Yeniden Yapılandırılması” başlıklı teziyle yüksek lisans (2009) ve Marmara Üniversitesi Orta Doğu ve İslam Ülkeleri Araştırmaları Enstitüsü Ortadoğu Ekonomi Politiği Anabilim Dalı’nda “Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları Üzerinde Kurumların Rolü: 1990-2014” başlıklı teziyle doktora öğrenimini (2015) bitirdi.

Mesleki yaşamına kamu sektöründe Müfettiş Yardımcısı (2008-2011) olarak başladı. Sonrasında Müfettiş (2011-2014) ve İç Denetçi (2014-2019) olarak görev yaptı. ve Teftiş Kurulu Müdürü (2019-2021) unvanıyla görev yaptı. Halihazırda Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Yönetim Bilimleri Anabilim Dalı'nda öğretim üyesi olarak vazifesini sürdürmekte; 2019 yılından bu yana kurum dışı görevlendirmeyle kamu sektöründe Teftiş Kurulu yöneticiliği yapmaktadır. Aynı zamanda uluslararası geçerliliği bulunan Sertifikalı Kamu Denetim Profesyoneli (CGAP) olan Saygın, Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü (IIA) üyesi ve Siyasal Vakfı mensubudur. Mesleki ve akademik alanda yayımlanmış kitap, makale, bilimsel tebliğ, kitap kritiği ve fikir yazısı türünde eserleri bulunmakta olup, araştırmalarını ortadoğu çalışmaları, küresel ekonomi politik ve bölgesel çalışmalar alanlarında sürdürmektedir.

Evli ve 3 çocuk babasıdır.
Makaleler

Lübnan’da Siyasal Kurumların Yeniden İnşası: Çoğunluk Sisteminden Nispi Temsile

Bu çalışmanın amacı, Ortadoğu’nun istikrarsız fakat bölgesini etkileme potansiyeli bakımından önemli ülkelerinden Lübnan’da, toplumsal birlikteliğin ve politik istikrarın teminine yönelik olarak gerçekleştirilen seçim sistemi değişikliğinin, din/etnik grup temelinde kurgulanan devlet yönetiminde ortaya çıkaracağı muhtemel sonuçlar ile sistem değişikliği akabinde gerçekleştirilen seçimlerde parlamentonun 1/3’nü elde eden ittifak cephesinin önemli aktörlerinden Hizbullah’ın siyasal dönüşümünün gerek Lübnan siyaseti ile toplumsal hayatındaki gerekse de Ortadoğu’daki olası etkilerinin Yeni...

Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da Kurumsal Yapının Kadınların İş Gücüne Katılım Oranı Üzerindeki Etkisi

Kadın nüfusu, küresel nüfusun yarısını, toplam küresel iş gücü miktarının ise yaklaşık yüzde otuz dokuzluk kısmını oluşturmaktadır. Bu oranın, toplumsal hayatta son derece büyük dönüşümlerin yaşandığı doksanlı yıllardan günümüze önemli bir değişiklik göstermemesi dikkat çekmektedir. Zira kadının siyasal, sosyal ve ekonomik hayata daha çok katılması bir yandan gelecek nesillerin daha nitelikli ve sağlıklı bir şekilde yetiştirilmesi bir yandan da toplumun genel refah düzeyinin yükseltilmesi bakımından önem taşımaktadır. Bu çalışmada, benzer nitelikli diğer çalışmalardan farklı olarak siyasal,...

Türkiye’nin Ekonomik Güç Potansiyeli: Bir ‘Ekonomi Diplomasisi’ Enstrümanı Olarak Türkiye Varlık Fonu Uygulaması

Uluslararası ekonomik sistemin üretim ve ticaret odaklı doğası giderek küresel finansal ilişkilerin yoğunlaştığı, sosyo-kültürel etkileşimlerin hızlandığı, güç mücadelesi argümanlarının çeşitlendiği karmaşık bir yapıya evrilmektedir. Bu nedenle günümüz modern devletleri de ekonomik güvenlik mimarilerini güçlendirip potansiyel etki alanlarını genişletmeyi amaçlamaktadırlar. Türkiye Varlık Fonu da, arkasındaki güçlü siyasal irade ve kendisine devredilen finansal varlıkların büyüklüğü dikkate alındığında, Türkiye Cumhuriyeti’nin bölgesel ve küresel vizyonuna ışık tutmaktadır. Her ne kadar...

Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Yolsuzluk Üzerindeki Belirleyici Etkisi: MENA Bölgesi İçin Panel Veri Araştırması

Ortadoğu ve Kuzey Afrika (MENA) bölgesi genel olarak siyasal, toplumsal, hukuki, idari, ticari ve diğer birçok alandaki bireysel ya da kurumsal davranışlar üzerinde yolsuzluk ve benzeri olumsuz/bozucu nitelikte etkiler doğurma potansiyeli barındıran rantiyer ekonomilerden oluşmaktadır. Diğer yandan MENA, iktisadi kalkınma yolunda doğrudan yabancı sermaye yatırımlarına (DYSY) oldukça fazla ihtiyaç duymaktadır. Literatürdeki araştırmalar yolsuzluk olgusunu yabancı yatırımcıların kararlarına etki eden belirleyici bir faktör olarak değerlendirmekte ve DYSY-yolsuzluk ilişkisi çoğunlukla bu...

Filistin’de Kalkınmanın Ekonomi Politiği: Parçalanmış Siyasal, Sosyal ve Ekonomik Kurumlar

Filistin, küresel güç mücadelesinin merkezinde yer alan Ortadoğu bölgesinin jeo-politik, jeo-ekonomik ve jeo-kültürel bir kavşak noktasında bulunan kadim bir topluluğun yurdudur. Osmanlı idaresinde uzun dönemler boyunca nispeten müreffeh bir bölge olan Filistin, Osmanlı İmparatorluğu’nnun parçalandığı yirminci yüzyıl başlarından günümüze kadar politik, askeri ve ekonomik şiddete maruz kalmıştır. İsrail’in her geçen gün düzeyini arttırdığı çok yönlü baskı ve abluka politikası, Filistin topraklarının bölünmesine neden olduğu ve kurumsal devlet yapılanmasının teşkil edilmesini engellediği gibi...

Küresel Sistemde Devletlerarası Ekonomik Rekabetin Belirleyicileri: Körfez Ülkeleri İçin Mukayeseli Bir İnceleme

Sanayi Devrimi sonrasında başlayıp çeşitli evreler geçiren küreselleşme olgusu, bilgi teknolojilerindeki gelişmeler ile birlikte özellikle 90’lı yıllarda hız kazanmıştır. Bu süreçte sosyo-kültürel, politik ve iktisadi ilişkiler üzerindeki zaman ve mekân sınırları kalkmış, işlem maliyetleri azalmak suretiyle iktisadi faaliyet daha rekabetçi bir alana kanalize olmuştur. Bu çalışmada, İkinci Dünya Savaşı ertesinde bağımsızlıklarını kazanmış otoriter-baskıcı monarşiler olarak bilinen Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Umman’ın, ekonomik rekabet gücü...

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde İdari Denetim: Kamu 'Denetişim' Modeli

Türk idare teşkilatı içerisinde denetim faaliyetinin mevcut yapısı, bir yanıyla gelenekten beslenen diğer tarafıyla modern yönetim tekniklerine adapte olma gayreti gösteren ikircikli bir görünüm arz etmektedir. Hâlihazırdaki durum denetim birimleri arasında görev-yetki karmaşasına/çakışmasına neden olması yanında, aynı zamanda kamu idarelerinin hizmet üretme/sunma süreçlerinin hukuka aykırılık, kaynak israfı, suistimal ve sair risk unsurlarını da içeren bir metot dâhilinde gözden geçirilerek elde edilen bulgular doğrultusunda yeniden tasarlanmasına da mani olmaktadır. Bu bağlamda...

İran’da Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları: Ekonomik Müşevvikler ve Kurumsal Kısıtlar

Bu çalışmada; ideoloji-baskın, sosyal tansiyonu yüksek ve rant-odaklı bir ekonomi örneği olarak İran’da, ekonomik çeşitliliğin sağlanmasına ve öncelikli sektörlerin büyümesine olumlu katkı sağlaması beklenen doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını cezbetmesi muhtemel faktörlerin mevcut durumunun tespit edilmesi hedeflenmiştir. Bu bağlamda, Devrim’den günümüze İran’da makroekonomik göstergelerin gelişimi, yerel unsurların ekonomik yapıya etkileri, kurumsal kalite düzeyi ve yatırım ikliminin görünümü ele alınmıştır. Sonuç olarak, büyük nüfusu, gelişime açık piyasa yapısı, stratejik coğrafi...

Ortadoğu'da Kayıp Yüzyılın Son Halkası: Arap İsyanları Sürecinde Kurumların Belirleyici Rolü

Ortadoğu, imparatorlukların dağılmasından Birinci Dünya Savaşı ertesindeki paylaşım sürecine kadar her anlamda müdahaleye maruz kalmış bir coğrafyadır. Sonraki dönemde ise yapay sınırlar, mozaik toplumlar ve baskıcı yönetimler nedeniyle birlik ve bütünlüğünü sağlayamamış istikrarsız bir bölge olarak görünmektedir. Bu sürecin son halkasını oluşturan “Arap İsyanları” sosyo-ekonomik nedenler, yönetimde katılımcılık ve meşruiyet sorunları, çoklu kimliklerin yönetimlerce manipüle edilmesi, özgürlüklerin sınırlandırılması gibi değişkenler etrafında gerekçelendirilmekte ve devrim, iç savaş veya...

Kurumlar ve Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları: ODKA İçin Panel Veri Araştırması

Bu çalışmada, doğal kaynaklar ve aktif işgücü miktarı bakımından oldukça zengin olmasına rağmen, özellikle 90’lı yıllardan sonra, kalkınmanın finansmanında en önemli dış kaynak olarak ortaya çıkan ve gerek teknoloji gerekse yönetim bilgisi transferi açısından önem arz eden küresel doğrudan yabancı sermaye yatırımı akımlarından yeteri kadar pay alamayan Ortadoğu ve Kuzey Afrika (ODKA) bölgesinde, kurumların doğrudan yabancı sermaye yatırımları üzerindeki belirleyici etkilerinin, panel veri analizi yöntemi ile incelenmiştir. Ampirik çalışma sonucunda; doğrudan yabancı sermaye yatırımları...
Kitap Bölümleri

Afganistan’da Kurumların Yeniden İnşası: İşgal Sürecinin Ekonomi Politiği

11 Eylül 2001 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri’ni (ABD) hedef alan terör saldırıları ile birlikte terörizme ilişkin tanımlamalar değişmiş; küresel düzeyde risk tehdidi oluşturması muhtemel terör örgütlerinin kabiliyet ve kapasitelerinin azaltılmasına yönelik çeşitli stratejiler hayata geçirilmiştir. Bu paradigma değişiminin en önemli çıktısı, ABD’nin Afganistan’a yönelik fiili müdahalesi olmuştur. Bu bölümde, Afganistan’ın politik ve ekonomik yönetişim kurumlarının, son ABD işgali sürecindeki dönüşümü incelenecektir. Çalışmanın temelini, kurumsal kalite-ekonomik kalkınma ilişkisine...

Latin Amerika Ülkelerinde İyi Yönetişim Kurularının Ekonomi Politiği

Bu çalışmada, Latin Amerika ülkelerinde siyasal, toplumsal ve ekonomik yönetişim kurumlarının kalitesi araştırılmıştır. Kurumlar bazen somut hukuki düzenlemeler yoluyla sosyal hayattaki muğlak/gri alanları azaltıp toplumsal aktörlerin öngörülebilirlik seviyesini arttırmakta; bazen ise mikro planda bireylerin beklentilerini şekillendirerek tercihlerine yön vermektedir. Kurumsal yapının arka planını doğru şekilde okuyabilmek için, ilgili ülkenin jeo-politik koşullarından dış politika seçimlerine, siyasal kültüründen sosyo-ekonomik tarihine değin oldukça kapsamlı bir alanın incelenmesi...

Afrika’da Yolsuzluk Olgusunun Ekonomi Politiği

Bu çalışmada, Afrika ülkelerinde yolsuzluk olgusu analitik bir perspektifte incelenmiştir. Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün nicel verileri etrafında yürütülen araştırma sonucunda, Afrika’daki yolsuzluk tecrübesi ile kıta ülkelerinin yakın dönem siyasal tarihleri arasında yakın bir bağın olduğu görülmüştür. Kolonyal dönemin izlerinin büyük ölçüde post-kolonyal döneme de taşındığı Afrika ülkelerinde, otoriter yönetimlerin himayecilik ve kayırmacılık uygulamalarının uzantısı olan yolsuzluk pratiklerine sık rastlanmaktadır. Kıta’da küresel tedarikçilerin yoğun şekilde ihtiyaç duyduğu birçok...

Doğu Asya Ülkelerinde İyi Yönetişim Kurularının Ekonomi Politiği

Bu çalışmada, Doğu Asya ülkelerinde siyasal, toplumsal ve ekonomik yönetişim kurumlarının kalite düzeyi incelenmiştir. Genel olarak ülkelerin tarihi tecrübelerinden beslenen kurumlar, bazen yazılı kurallar şeklinde günlük hayatı tanzim etmekte, bazen de bireysel ya da kolektif davranış kültürlerine yansıyarak sosyo-ekonomik ilişkilerin sıhhati üzerinde belirleyici olmaktadır. Teknolojik farklılıkların daha az olduğu, coğrafi ve yerel niteliklerin ön planda bulunduğu Sanayi Devrimi öncesinde Batı medeniyetinden daha müreffeh bir durumda olan Asya ekonomilerinde, sömürgecilik deneyiminin ve...
Ortadoğu'da Kalkınmanın Finansmanı

Ortadoğu... Kadim kültürlerin beşiği, zengin doğal kaynaklarla donanmış, stratejik önemi haiz eşsiz bir coğrafya. Buna karşın; yakın tarihin hiçbir döneminde, sahip olduğu çeşitliliklerin bereketinden istifade edemeyip, her zeminde ve sürekli olarak çatışmalara muhatap olan talihsiz bir bölge.

Kalkınma... Her ne kadar modern ekonominin bir parçası olsa da, nihai hedefi itibarıyla insanların yaşam kalitesinin iyileştirilmesine matuf disiplinli ve gelecek nesilleri de kapsayan sürdürülebilir hamleleri işaret eden bir kavram.

Finansman... Amaçlara ulaşabilmek maksadıyla gerçekleştirilecek eylemler için sarf edilecek her türlü maddi kaynağın ortak ifadesi.

Enerji-merkezli ekonomik yapı, dengesiz demografik hareketlilik, birbirini besleyen bölge-içi çatışmalar ve benzeri yönleriyle istikrarsızlığın kural, istikrarın ise istisna halini aldığı
Ortadoğu’da, son olarak “Arap İsyanları” süreci ile somutlaşan sosyal tansiyonu düşürmenin yolu, kapsayıcı bir kurumsal yapının oluşturulması sayesinde toplumsal refah artışının sağlanmasından geçmektedir. Bu noktada, kalkınmanın finansmanına hem maddi olarak hem de bilgi-bilim altyapısı ve yönetim metodu itibarıyla katkı sağlayacak kaynakların cezbedilmesi önem taşımaktadır.

Bu mütevazı araştırmada; Ortadoğu özelinde ifade özgürlüğü ve hesap verilebilirlik, siyasal istikrar ve şiddetsizlik, hukukun üstünlüğü, yolsuzluğun kontrolü, yönetimin etkinliği, düzenlemelerin kalitesi gibi siyasal, sosyal ve ekonomik kurumların, halihazırda en güvenilir/talep edilir dış finansman kaynağı olarak kabul gören doğrudan yabancı sermaye yatırımı girişleri üzerindeki belirleyici etkisi, teorik zeminde açıklanmakta ve ampirik olarak tespit edilmektedir.
UMRAN Yazıları

Türkiye Ekonomisinde Restorasyon Perspektifi: Kurumsal Dönüşümün Olası Etkileri

Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemine geçiş süreci, sosyo-ekonomik temellerin güçlendirilmesine yönelik önemli bir fırsat olarak görülmüşse de artan jeopolitik risklerin gölgesinde kalan yeni ekonomi yönetiminin istenilen performansı sergileyememesi dolayısıyla Türkiye ekonomisinin müzmin döviz kuru problemi oldukça sert ve vatandaşların refahını olumsuz yönde etkileyecek şekilde baş göstermiş; bu durum, ekonomi yönetiminde yeni bir anlayış ve restorasyon perspektifini zorunlu kılmıştır. Saygın, E. ve Yamak, T. (2020). Türkiye Ekonomisinde Restorasyon Perspektifi: Küresel Dönüşümün Olası...

Yeni Dünyanın Derinleşen Krizi: Pandeminin Küresel Statükoya Etkileri

Pandeminin ilk dönemlerinde öngörülen küresel tedarik zincirlerinin kopması riski, global üretim süreçlerinin parçalı ve kompleks yapısı sebebiyle gerçeğe dönüşmüştür. Olağan senaryoya göre çok uluslu işletmeler açısından küresel talebin yeterli seviyeye yükseldiği, yatırımların sonuçlarının öngörülebildiği, üretim ve ticaret süreçlerinin gerekli esnekliğe kavuştuğu, küresel tedarik zincirlerinin yeniden yapılandırıldığı en erken 2022 yılında toparlanmaya başlaması beklenen küresel yatırım ve ticaret hacminin normal seyrine dönmesinde esas belirleyici olanın ise işin politika boyutuna...

Pandeminin Ekonomi Politiği: Küreselleşmenin Sonuna Doğru mu?

“Bu, iki korkunç düşmanla karşı karşıya olduğumuz türden bir savaş: Panik ve bencillik. Panik, yurttaşlar ve ekonominin paydaşlarında mantıksız ve sorumsuz davranışlara yol açar. Bencillik, kaybet-kaybet ve komşuyu zarara sokma politikasının yanı sıra ayrımcı veya şüpheli eylemleri beraberinde getirir. İkisi de kabul edilebilir değil. Tam olarak, 'koruyucu Avrupanın' bu sıfatını yerine getirebildiğini göstermesi gereken türden bir acil durumla karşı karşıyayız. Hemen kendimize gelmezsek, 1914’te uyurgezer hâlde I. Dünya Savaşı’na giren liderlerin yaptığı gibi tarihe geçme riskiyle...

Hegemonyanın Sonuna Doğru: Küresel Riskler Karşısında Ayakta Kalmak

ABD’nin mevcut “dışlayıcı” politikalarında ısrar etmesi durumunda, yakın gelecekte olmasa da orta ve uzun vadede küresel kaosun süreklilik içeren bir hâle bürüneceğini öngörmek zor değildir. Bu durumda küresel sistemin ülkeleri birbirine bağımlı kılan yapısında gevşemeler görülecek, egemen devlet sınırları daha belirgin hâle gelecektir. Nihayetinde, bu istikrarsızlığın tüm ülkelerin sosyo-ekonomik sıhhatini tehdit eden kuralsız bir “ekonomik soğuk savaş” hâlini alması muhtemeldir. Saygın, E. ve Yamak, T. (2019). Hegemonyanın Sonuna Doğru: Küresel Riskler Karşısında Ayakta Kalmak, Umran...

Fars İsyanının Eşiğinde İran'ın Teo-politik Ekonomisi

İran’da mevcut düzenin kodları; ulusal düzeyde politik/askeri yapının ağır bastığı “Devrim’in Gölgesi”, bölge planında dini bağlama oturan “Şii-Selefi Gerilimi” ve küresel düzelemde ise ekonomik arka planı bulunan “Ambargo Kıskacı” olmak üzere üç sacayağı üzerine oturmaktadır. İran’ın teo-politik ekonomisinin bu komplike özelliklerinin, günümüzdeki “İsyan” potansiyelinin yönetilebilmesini daha da güçleştirdiği söylenebilir. Saygın, E. ve Yamak, T. (2019). Fars İsyanının Eşiğinde İran’ın Teo-politik Ekonomisi, Umran (Siyaset-Kültür-Düşünce) Dergisi, 296, 62-68. Tam metin için...

Küresel İstikrarsızlıkta Son Perde: Türkiye’nin ‘Piyasa’ ile İmtihanı

15 Temmuz’dan bugüne Ak Parti ile MHP arasında kuvvetlenerek sürdürülen ittifakın aritmetik bir beraberlik olmaktan ziyade, aynı mayadan yapılmış hamurların terkibi misalince köklü medeniyet mirasımızın temelleri üzerinde yükselerek dirayetli bir blok haline gelmesi durumunda Türkiye Cumhuriyeti’nin ‘piyasa’ ile imtihanından güçlenerek çıkabilmesi mümkün olabilecektir. Saygın, E. ve Yamak, T. (2019). Küresel İstikrarsızlıkta Son Perde: Türkiye’nin Piyasa ile İmtihanı, Umran (Siyaset-Kültür-Düşünce) Dergisi, 295, 46-50. Tam Metin İçin Tıklayınız.

Algı-Gerçek Sarkacında: McKinsey Meselesi ve Ekonomi Diplomasisi

McKinsey gibi aktörler vasıtasıyla, sistemin kendi silahlarının akıllı ve pragmatist şekilde kullanılması mümkündür. Ancak bunu yapabilmek için savunma odaklı reflektif zihniyetin prangalarından kurtulup, oyunun kurallarını belirleyebilmek yönünde çaba sarf eden ve aktif ekonomi diplomasisi kabiliyeti bulunan taarruz odaklı bir kurumsal altyapının inşası zaruret arz etmektedir. Saygın, Emre ve Tahsin Yamak (2018). Algı-Gerçek Sarkacında: McKinsey Meselesi ve Ekonomi Diplomasisi, Umran (Siyaset-Kültür-Düşünce) Dergisi, Sayı: 292, ss.69-72. Tam Metin İçin Tıklayınız.

Finansal Saldırının Perde Arkası: Çıkış İçin ‘Ekonomi Diplomasisi’

Ağustos ayı içerisinde yaşanan büyük ekonomik türbülansın, bütün risklerine karşın Türkiye ekonomisinin gerçekliğiyle bir bağlantısının bulunmadığı; Türkiye’nin çok yönlü dış politika hamleleri ve stratejik girişimlerine karşı çeşitli bahanelere yaslanan maksatlı bir yıldırma ve teslim alma operasyonunun bir neticesi olduğu görülmektedir. Bu minvalde bazı kesimlerin çoğu kez de maksatlı şekilde kullandıkları “kriz” kelimesi etrafından şekillendirilen retoriğin yaşanan durumu doğru tanımlamaktan/anlatmaktan uzak olduğu açıktır. Saygın, Emre ve Tahsin Yamak (2018). Finansal Saldırının...

Görünmez Elin Kıskacında: Ak Parti'nin Ekonomi Paradigması

24 Haziran’da yakın dönem Türk tarihinin en büyük dönüşümlerinden birisi gerçekleşmiştir. ‘Üçüncü Cumhuriyet’ olarak nitelendirilen yeni yönetim modelinde yasama-yürütme fonksiyonları arasındaki ayrımın zamanla belirginleşeceği ve parti genel başkanlığı-cumhurbaşkanlığı kimlikleri arasındaki geçişkenlik azalacağı değerlendirildiğinden, seçmen isteklerine birebir muhatap olan parti teşkilatının, ekonomi yönetimini politik ve toplumsal kurallar ile desteklenmiş olan bütünsel bir sistemin önemli bir unsuru olarak kavrayıp daha stratejik alanlara odaklanarak güven, rekabet, kanaat ve itidal...

'Ekonomik Güvenlik' Paradigması: Köklerden Geleceğe

Türkiye Cumhuriyeti tarihi bir dönemden geçmekte ve genciyle yaşlısıyla, kadınıyla erkeğiyle herkes bu atmosferi iliklerine kadar solumaktadır. Bir yandan yakın dönemde Arap Dünyası’nda baş gösteren ve sosyo-politik etkileri halen devam eden isyan sürecinin ortaya çıkardığı sonuçlarla mücadele edilirken, diğer taraftan da oldukça mühim bir siyasal ve sosyo-ekonomik dönüşüm olgusu yönetilmeye çalışılmaktadır. Bu sürecin toplumsal, psikolojik, iktisadi ve sair çok yönlü etkileri bütün gerçekliği ile hayatımıza yansımakta ve zihnî gündemimize ağırlığını koymaktadır. Bu kısa yazının amacı,...
Bilimsel Tebliğler

Tunus’ta Devlet-Toplum Kısır Döngüsü: Arap İsyanları Sonrasında Özgürlüklerin Politik Ekonomisi

Bu çalışmada, Arap İsyanları sürecinin fitilinin ateşlendiği Tunus’ta, Yasemin Devrimi sonrasında siyasal haklar ile sivil özgürlüklerin arasındaki dengenin ne ölçüde sağlanabildiği incelenmektedir. Araştırmanın teorik zeminini, Acemoğlu ve Robinson tarafından ortaya atılan ve despotik devletin yol açtığı baskı ortamı ile etkin devletin yokluğu halinde ortaya çıkan şiddet ortamı arasındaki gelişme alanını ifade ve işaret eden “Dar Koridor” tezi oluşturmaktadır. Tunus, Devrim öncesinde hesap verebilme mekanizmaları zayıf olduğundan dışlayıcı kurumların yol açtığı yolsuzluk ağlarının belirgin...

Küresel Riskler Karşısında Ayakta Kalmak: Ekonomik Güvenlik Mimarisi Arayışından Ekonomi Diplomasisi Pratiğine

Küreselleşme süreci sonrasında belirginleşen çok kutuplu dünya sistemi ile birlikte politik ve ekonomik riskler yeni formlarda karşımıza çıkmaktadır. En başta, niceliği ve niteliği hızla genişleyen finans sektörünün ortaya çıkardığı yayılma ve bulaşma gibi istikrar bozucu etkiler olmak üzere, ticaret savaşları neticesinde hayata geçirilen gümrük kısıtları/engelleri, Amerikan dolarının tahakkümünü kırmaya yönelik alternatif ödeme aracı girişimleri, savunma sanayiindeki rekabetin bir yansıması olarak politik yönü ağır basan ambargo uygulamaları gibi gelişmeler karşısında, genel olarak, ulusal...

Körfez Arap Ülkelerinde Uluslararası İşgücü Göçü Olgusu: ‘İnsan Onuruna Yakışan İş’ Kavramı Etrafında Ekonomi Politik Bir İnceleme

Basra Körfezi, kritik coğrafi konumu ve jeo-stratejik özellikleri nedeniyle, tarihin her döneminde politik güç mücadelesinin odağında yer alan bir bölge olagelmiş; bu durum, petrolün keşfi ve özellikle de temel bir üretim girdisi olarak öne çıkması ile birlikte daha da görünür bir hal almıştır. İmparatorlukların dağılma süreci ertesinde yaşanan kolonizasyon döneminin sona ermesini müteakip, 20’nci yüzyılın ikinci yarısında Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Umman, Basra Körfezindeki otoriter-baskıcı monarşiler olarak bağımsızlıklarını kazanmışlardır....

Fars İsyanının Ayak Sesleri: Bölgesel Rekabet Ortamında İran’ın Teo-politik Ekonomisi

Bu çalışmada; köklü devlet geleneği, çeşitli jeostratejik üstünlükleri, Fars-Şii sosyo-politiğine dayalı özellikleriyle Ortadoğu bölgesinde istisnai bir görünüm arz eden İran’ın, Devrim öncesi genel sosyo-ekonomik yapısı ile günümüzdeki stratejik riskleri karşılaştırmalı olarak incelenmiş ve 2018 yılının ilk aylarında başlayarak ülke geneline yayılan kitlesel gösterilerin, devlet-toplumun ilişkilerinde köklü bir değişim meydana getirebilecek potansiyele sahip olup olmadığı hususunda çıkarımlarda bulunulmuştur. İran ekonomisinin 19’uncu yüzyılın ortasında başlayan ve 20’nci yüzyılda...

Darbelerin Ekonomisinden ‘Ekonomik Darbe’ye 15 Temmuz: Gelenek, Teşebbüs, Etkiler ve Önlemler

Yaklaşık yarım yüzyıldır başta ordu teşkilatı olmak üzere neredeyse bürokratik yapının tamamına sızmış bulunan Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ), 15 Temmuz 2016 gününü 16 Temmuz’a bağlayan “uzun” gece boyunca Türkiye Cumhuriyeti’ni teslim almaya kalkışmış; bu menfur kalkışma, gerek siyasi aktörlerin sergilediği kararlı tutum gerekse nevi şahsına münhasır bir “sivil karşı duruş” sayesinde oldukça kısa bir sürede bertaraf edilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti’nin yakın dönem siyasal tarihi askeri darbelere hiç yabancı değildir; ancak gerek hazırlık safhası gerekse sonrasındaki iç ve dış menşeli...

Ortadoğu’da Kayıp Yüzyılın Son Halkası: Arap İsyanları Sürecinin Kurumsal Ekonomi Politiği

Jeopolitik, jeokültürel ve jeoekonomik özellikleri açısından oldukça önemli bir alana karşılık Ortadoğu, literatürde; bölge-içi çatışmaların yoğun olarak yaşandığı, otoriter-baskıcı politik sistemlerin varlığını sürdürdüğü ve enerji-merkezli ekonomik yapının hâkim olduğu “istikrarsız” bir coğrafya olarak değerlendirilmekte; bu ve bağlantılı diğer nedenlerden dolayı bölgede, toplumsal reaksiyonların ortaya çıkma potansiyeli süreklilik arz etmektedir. Buna göre, bölgenin sahip olduğu jeostratejik özelliklerin, avantajlarını aşan handikaplarının ağır basması sonucunda, uzunca bir...

Türkiye ve Tunus’ta Ekonomik Dönüşüm: AK Parti Dönemi ile Yasemin Devrimi Ertesinin Karşılaştırmalı Analizi

Bu çalışmada; siyasal, ekonomik ve sosyal yapıları itibarıyla benzerlikler taşıyan Türkiye ve Tunus’ta, yakın dönemde yaşanan ve gerek devlet mekanizmasının işleyişini gerekse temel hak ve özgürlükler ile toplumsal yapının başat dinamiklerini derinden etkileyen kurumsal dönüşüm hamlelerinin ekonomik arka planının mukayeseli ve dinamik (zaman duyarlı) olarak incelenmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda, iktisat politikalarının zihni arka planı, temel makroekonomik göstergeler, kalkınma göstergeleri ile ekonomik müşevvik olarak kabul edilmelerine binaen muhtelif bazı sivil ve siyasal...

Enerji Fiyatlarındaki Dalgalanmaların Ekonomik ve Politik Alana Etkisi: Ortadoğu’da Rantiyer Devletlerin Yapısal Dönüşümü

Siyaset bilimi, uluslararası ilişkiler ve iktisat bilimlerinin kesişme noktasında duran “rantiyeci devlet” kavramı; kamu gelirlerinin önemli bir kısmını, sahip oldukları doğal kaynakların ihracatından ya da dış yardımlardan sağlayıp, işbu gelirleri hesap verilebilirlik özelliği bulunmayan, doğrudan gelir destekleri, bölgesel yardımlar ve diğer muhtelif kaynak transferleri şeklindeki dağıtım mekanizmaları ile vatandaşlarına aktaran yapıları ifade etmektedir. Rantiyeci devletlerde hâkim olan bu gelir ve harcama politikaları doğrultusunda ise bir taraftan toplumsal vergi yükü...

Arap İsyanları Süreci Sonrasında Ortadoğu’da Siyasal ve Ekonomik İstikrar Arayışı: 3 Temmuz Askeri Darbesinin Mısır Toplumsal Hayatına Yansımaları

Ortadoğu coğrafyası, imparatorlukların dağılmasından I. Dünya Savaşı ertesindeki paylaşım sürecine kadar her anlamda müdahaleye maruz kalmış; sonrasında ise yapay sınırlar, parçalı toplumlar ve baskıcı yönetimler nedeniyle birlik ve bütünlüğünü sağlayamamış istikrarsız bir bölge olarak serencamını sürdürmüş ve bu sürecin son halkasını sosyo-ekonomik nedenler, yönetimde katılımcılık ve meşruiyet sorunları, çoklu kimliklerin yönetimlerce manipüle edilmesi, özgürlüklerin sınırlandırılması gibi değişkenler etrafında gelişen “Arap İsyanları” süreci oluşturmuştur. 2010 yılının sonunda...

Yükselen Bir Ekonomi Diplomasisi Enstrümanı Olarak Egemen Varlık Fonları: Türkiye Varlık Fonu Uygulaması

Uluslararası ekonomik sistemin üretim ve ticaret odaklı doğası, son yarım yüzyılda yerini, küresel finansal ilişkilerin yoğunlaştığı, sosyo-kültürel ve siyasal etkileşimlerin hızlandığı, güç mücadelesi argümanlarının çeşitlendiği karmaşık ve genel olarak istikrarsız bir yapıya bırakmıştır. Bu bağlamda günümüz modern devletleri, “ekonomi diplomasisi” araçlarını çeşitlendirip hareket kabiliyetlerini ve potansiyel etki alanlarını genişletmek ve böylece rekabetçi bir özellik kazanarak küresel düzendeki anılan değişim/dönüşüm olgusunu fırsata çevirmeyi amaçlamaktadırlar. Ekonomi...

Arap İsyanları ve Libya’da Kurumların Parçalanması: Demokratikleşme Enerji ve Reform

2010 yılında Tunus’ta fitili ateşlenen ve Mısır’da yaşanan gelişmeler ile etki alanı daha da genişleyen “Arap İsyanları” süreci, kırk yılı aşkın süreden bu yana iktidarı elinde tutan ve devlet erkini şahsi inisiyatifi yanında aile ve yakın çevresinin menfaatleri doğrultusunda tanzim ederek vatandaşlarını kısıtlı özgürlükler ve düşük refah düzeyine mahkum kılan Kaddafi yönetimi ile muhalif kesimler arasındaki perde arkası savaşın görünür hale gelmesine neden olmuş ve Libya “iç savaş” ortamına sürüklenmiştir. Bu gelişmeler yanında muhaliflere destek sağlamak maksadını güden dış...

Ortadoğu’da Yönetişim Boşluğunu Anlamlandırmak: İş Yapma (Girişim) Kolaylığı - Yabancı Yatırımlar İlişkisi

Ortadoğu’nun mevcut sosyo-ekonomik ve politik yapısı, 20’nci yüzyılın ilk yarısında cereyan eden dünya savaşlarının kaotik atmosferinin dağılmasından hemen sonra yapay sınırlar, parçalı toplumlar ve baskıcı yönetimler etrafında şekillenmiştir. Anılan sebeplerden dolayı gerek ülkeler özelinde gerekse bölge genelinde temel haklar, hukukun üstünlüğü, siyasal istikrar, ekonomik özgürlükler, sosyal adalet ve bürokratik etkinlik prensipleri çerçevesinde şekillenen topyekun bir kalkınma hamlesinin gerçekleşmesi mümkün olmamıştır. Tüm bu zaafiyetler bütünü, stratejik önemi haiz doğal...

Ortadoğu'da Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Kurumsal Belirleyicileri

Benzer ekonomik, sosyal, kültürel, coğrafi özelliklere sahip ülkelerin ekonomik performansları arasında önemli farklılıklar bulunabilmektedir. Bu duruma çeşitli teorik açıklamalar getirilmekte ise de, son dönemde söz konusu ekonomik performans farklılıkları, “kurum” kavramını ön plana çıkarmak suretiyle açıklayan kurumsal iktisat ekolü dikkat çekmektedir. Kurumsal iktisat ekolüne göre her bir ülkede, günlük yaşamı düzenleyen anayasa, kanun ve benzeri yazılı hukuki kurallar gibi formel; gelenekler, alışkanlıklar gibi enformel kurumlar mevcuttur. Bu kurumlar toplumsal yaşamın her...

www.emresaygin.com © Copyright © 2018 Tüm Hakları Saklıdır.

By Desing Emre SAYGIN

X